Ημέρα μνήμης και τιμής

29 χρόνια μετά από τη μεγαλύτερη τραγωδία των Ελληνικών γηπέδων και της ομάδας μας, η ΠΕΦΟ Πάρου – Αντιπάρου θυμάται και τραγουδά «αδέρφια ζείτε εσείς μας οδηγείτε».

Συμπαραστεκόμαστε στις οικογένειες των αδερφών μας και ευχόμαστε ποτέ ξανά να μη συμβεί παρόμοιο τραγικό περιστατικό στον αθλητισμό.

Πέρασαν 29 χρόνια από τη μεγαλύτερη τραγωδία στην ιστορία του ελληνικού αθλητισμού. Σαν σήμερα, στις 8/2/1981, η θρυλική Θύρα 7 βάφτηκε με αίμα και το RedPlanet.gr θυμάται και αναλογίζεται...

Η υπερηφάνεια μεγάλη, η χαρά ανείπωτη, η λατρεία για την ιδέα που υπηρετούσαν, πιο δυνατή από ποτέ. Όλα αυτά μαζί, είναι ικανά να οδηγήσουν στον θάνατο; Ας αφήσουμε την απάντηση για λίγο παρακάτω...

Ο Γάλλος λογοτέχνης και βραβευμένος με Νόμπελ το 1921, Ανατόλ Φρανς, έλεγε πως "ο χρόνος που ο Θεός δίνει στον καθένα από εμάς, μοιάζει σαν ένα πολύτιμο καμβά, που ο καθένας μας πρέπει να κεντά όσο μπορεί καλύτερα". Σε πολλούς μπορεί να μοιάζει πολύπλοκο, άλλους πάλι μπορεί να τους αφήνει παγερά αδιάφορους,. Όμως, το απόφθευγμα αυτό αποτελεί μια πραγματικότητα, όσο σκληρή και αν φαντάζει, ειδικά για κάποιους που ο χρόνος δεν αποτελεί εντέλει και τον καλύτερο σύμμαχο.

"Τράβα με φίλε, σκάω, πεθαίνω"

Πέρασαν χρόνια, όλων οι σκέψεις -έστω και νοερά- έχουν μεταφερθεί κάποια στιγμή σε εκείνη την αποφράδα ημέρα, όπου ο παραλλογισμός έβαλε τα καλά του και δήλωσε πιο εκκωφαντικά "παρών" από ποτέ. Όταν όλα τα δεδομένα συνθέτουν ένα σκηνικό μαγικό και ονειρεμένο, πως μπορεί να έρθει το κακό και να σκοτεινιάσει τα πάντα; Πως είναι δυνατόν, τη μια στιγμή την ατμόσφαιρα να δονούν συνθήματα λατρείας γι’ αυτό που αγαπούσαν και και την άλλη να εκπλιπαρούσαν, φωνάζοντας απελπισμένα "τράβα με φίλε, σκάω, πεθαίνω"; Σοκ...

Τις φωνές χαράς, ακολούθησαν σπαρακτικές κραυγές απελπισίας. Μετά, η απόλυτη σιωπή. Λες και πέρασε η μπόρα, διέλυσε τα πάντα στο διάβα της και έμειναν μόνο οι εικόνες φρίκης. Αυτές που κάνουν τη ζωή να μοιάζει τόσο εύθραυστη και τόσο μάταιη, επαναφέροντας το αιώνιο ερώτημα όλων όσων βιώνουν, αυτό που πιστεύουν ότι ποτέ δεν πρόκειται να τους συμβεί: "Γιατί σε μένα Θεέ μου;". "Γιατί όχι σε σένα...;", θα μπορούσε να αποτελέσει την πιο ωμή και συνάμα την πιο ειλικρινή απάντηση.

Οι σκηνές που διαδραματίστηκαν, ήταν εφιαλτικές. Δευτερόλεπτα πριν, κάποιοι πανηγύριζαν τον άθλο της ομάδας τους και ύστερα από λίγο έδιναν τη μεγαλύτερη μάχη της ζωής τους. Πόσο άδικο ήταν... Δεν έφταιγαν σε τίποτα, πήγαν απλά για να παρακολουθήσουν ένα ποδοσφαιρικό παιχνίδι, δίχως να γνωρίζουν ότι θα έμπαιναν οι ίδιοι στην "αρένα" για την πιο αδυσώπητη μάχη που μπορεί να δώσει ο άνθρωπος. Ορισμένοι βγήκαν νικητές, αν και τα "τραύματα" δύσκολα επουλώθηκαν στα χρόνια που ακολούθησαν. Κάποιοι άλλοι όμως...

21 χαμένες ψυχές, αναπάντητα ερωτήματα

Ήταν 21 ψυχές. Άλλος ήταν 14 ετών, άλλοι 16 και 17, ο μεγαλύτερος έφτανε τα 40. Το νήμα της ζωής κόπηκε γι’ αυτούς τους ανθρώπους, έχοντας τον Ολυμπιακό στην καρδιά, στο μυαλό και στο στόμα! Για το μεγαλείο του ζητωκραύγαζαν, με το όνομά του στη χείλη άφησαν την τελευταία τους πνοή, τόσο άδικα και τόσο μάταια. Ανάμεσά τους ήταν και ένας φίλος της ΑΕΚ, όμως τι σημασία έχει... Για ανθρώπους μιλάμε, επομένως οι όποιοι διαχωρισμοί μένουν στην άκρη. Μια μάνα τούς γέννησε, μια μάνα τούς έκλαψε, όλοι τους όμως αποτέλεσαν κομμάτια του παζλ μιας κοινής τραγωδίας.

Εκεί, στα σκαλιά της θρυλικής Θύρας 7, στο κομμάτι εκείνο του σταδίου "Γ. Καραϊσκάκης", όπου η ιαχή "Ολυμπιακός" δονούσε την ατμόσφαιρα, κάθε φορά που η ριγωτή ερυθρόλευκη με τον δαφνοστεφανωμένο έφηβο στο στήθος έδινε τη μάχη της με τον εκάστοτε αντίπαλο. Από εκείνη την ημέρα, η Θύρα 7 έμελλε να σημαίνει κάτι πολύ παραπάνω για όλους τους Έλληνες φιλάθλους και κυρίως αυτούς του Ολυμπιακού.

Πέρασαν 29 χρονιά, όμως κανείς δεν ξεχνάει

Έχουν περάσει 29 ολόκληρα χρόνια, αλλά οι μνήμες δεν εξασθενούν και η παρουσία του κόσμου στο μνημείο θυμάτων του γηπέδου Καραϊσκάκη στο ετήσιο μνημόσυνο είναι ολόενα και μεγαλύτερη κάθε φορά. Τα ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα, η θλίψη όλων όσων βίωσαν στο πετσί τους την τραγωδία, δεν πρόκειται να πάψει ποτέ, όπως και ο όρκος των φίλων του μεγαλύτερου συλλόγου της χώρας ότι δεν θα τους ξεχάσουν. Φωνάζουν και γι’ αυτούς κάθε φορά. Ο Ολυμπιακός σημαίνει πολλά παραπάνω απ’ ότι μπορούν να φανταστούν όλοι οι υπόλοιποι. Να το καταλάβουν και να το κατανοήσουν, μπορούν. Να το νιώσουν, ποτέ...

Σήμερα, 8 Φεβρουαρίου 2010, ο Ολυμπιακός πενθεί. Όπως κάθε οικογένεια, όταν χάνει έναν δικό της άνθρωπο, έτσι και η ερυθρόλευκη οικογένεια θρηνεί το χαμό δικών της παιδιών. Ανθρώπων νέων, με όλο το μέλλον μπροστά τους, που όμως η μοίρα είχε άλλα σχέδια. Δεν το χωράει ο νους, αυτό που συνέβη τότε... Θέλησαν απλά να φύγουν από το γήπεδο λίγο νωρίτερα, για να αποθεώσουν τους θριαμβευτές της νίκης κόντρα στην ΑΕΚ, όμως κάποιοι αμέλησαν να πράξουν το αυτονόητο. Το τουρνικέ ήταν μισόκλειστο, οι πρώτοι το αντιλήφθηκαν αργά και ένας μάλιστα εξ αυτών πάτησε ένα αφρολέξ και γλίστρησε. Όλοι τους σταμάτησαν και άρχισαν να φωνάζουν... Μέσα στην παραζάλη της χαράς για τη νίκη, δεν άκουγε, δυστυχώς, κανείς. Όσοι ακολουθούσαν, δημιούργησαν άθελά τους την τραγωδία, της οποίας αποτέλεσαν -και οι ίδιοι- κομμάτι της.

Ποδοπατήθηκαν εκατοντάδες άνθρωποι (55 περίπου ήταν οι τραυματίες). Άλλοι είχαν την... τύχη να λιποθυμήσουν και άντεξαν, άλλοι πέθαναν από ασφυξία, μην αντέχοντας τα τόσα κορμιά που είχαν στιβαχτεί πάνω τους και την έλλειψη οξυγόνου. Όπως σε κάθετί που βαίνει κακήν κακώς σε τούτη τη ρημαδοχώρα, ευθύνες δεν υπήρξαν! Κανένας δεν έφταιξε που 21 άνθρωποι πέθαναν, εκλιπαρόντας για λίγο οξυγόνο, ώστε να κρατηθούν στη ζωή. Έφυγαν, αλλά οι δικοί τους έμειναν πίσω για να τραβήξουν το σταυρό του μαρτυρίου. Πάλεψαν να μάθουν τους υπαίτιους, αλλά -ως συνήθως- αυτοί δεν βρέθηκαν και η εξιλέωση δεν ήρθε ποτέ.

Η συγκλονιστική μαρτυρία και ο Γκέοργκ Λίχτενμπεργκ

"Η πόρτα ήταν μισάνοιχτη. Όταν έφτασα όμως στα τελευταία σκαλοπάτια, γλίστρησα και έπεσα. Πριν καταλάβω καλά-καλά τι έγινε, άρχισαν να πέφτουν από πάνω μας ένας, δύο, τρεις...δέκα...εκατό...". Αυτή ήταν μια από τις πολλές συγκλονιστικές μαρτυρίες που ακολούθησαν της τραγωδίας. Αυτό, ας το αποτυπώσουν καλά στο μυαλό τους, όλοι όσοι αβίαστα -ακόμα και σήμερα- ξεστομίζουν χυδαιότητες προς ανθρώπους που δεν είναι εκεί για να τους απαντήσουν, θεωρώντας ότι πράττουν κάτι ξεχωριστό. Θα μπορούσε να είναι ένας δικός τους σε αυτή την θέση ή και οι ίδιοι. Στου κουφού την πόρτα όμως...

Πιο επίκαιρο, λοιπόν, από ποτέ είναι το απόφθευγμα του Γερμανού γνωμικογράφου, Γκέοργκ Λίχτενμπεργκ: "Δεν μπορώ να πω με σιγουριά ότι τα πράγματα θα διορθωθούν, αν αλλάξουν. Είμαι σίγουρος όμως ότι για να διορθωθούν, πρέπει να αλλάξουν".

Τι πιστεύετε; Άλλαξε κάτι;;;

Βέβαια, όσα και αν γραφτούν, είναι ελάχιστα μπροστά σε μια μαρτυρία ενός ανθρώπου που έζησε το συμβάν από κοντά. Αξίζει τον κόπο να ρουφήξετε κυριολεκτικά κάθε λέξη μιας ιστορίας παραλλογισμού και τεράστιας θλίψης. Μιας ιστορίας όμως, πέρα για πέρα αληθινής...

Συγκλονιστική μαρτυρία

"Ολοι εμεις οι εναπομείναντες φιλαθλοι του ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ, σαν ελάχιστο φόρο τιμής στα 21 αδικοχαμένα αδέλφια μας που άφησαν την τελευταία τους πνοή στα σκαλιά της Θύρας 7 του Σταδίου Καραϊσκάκη, δημοσιεύουμε μία απο τις δεκάδες μικρές και μεγάλες ιστορίες που έχουν ως πρωταγωνιστές του ήρωες εκείνης της ημέρας με τον Έφηβο στη καρδιά, και που απο εκείνο το ηλιόλουστο Κυριακάτικο απόγευμα και μετά παρακολουθούν τον πολυαγαπημένο τους Ολυμπιακό απο την γειτονιά των αγγέλων...

Παράλληλα, παρατίθεται και φωτογραφικό υλικό απο τις ημέρες εκείνες, ως μιά ακόμα ιστορική μαρτυρία του τραγικού δυστυχήματος που χαράχθηκε ανεξίτηλα στην ιστορία του Ολυμπιακού ως η πλέον μαύρη στιγμή της... Για τον Σπύρο, ο θάνατος του μέσα στο Καραϊσκάκη, έμοιαζε με την υπέρτατη θυσία εν ώρα καθήκοντος... "Πάμε ρε Σπυράκι να πιούμε καμιά μπυρίτσα και να πειράξουμε καμιά ψόφια", του έλεγα. "Τι λες ρε Μανωλιό, μυαλό κουκούτσι έχεις! Ο Θρύλος παίζει και εσύ μου λες για γυναίκες. Άσε με ρε, είμαι μικρός ακόμα για τέτοια. Έχω καιρό...", έλεγε. Όλοι νομίζαμε ότι είχε καιρό να ζήσει την ζωή του, να χαρεί τον Ολυμπιακό του. Η οικογένεια του, οι φίλοι του, όλοι μας. Κανείς δεν μπορούσε να αντιληφθεί η έστω να περάσει από το μυαλό του, αυτό που θα γινότανε εκείνη την μέρα και τι παγίδα μας είχε στήσει ο θάνατος.

Η θύρα θανάτου...

Η θύρα θανάτου... Εγώ, ο Μανωλιός, 18 χρόνων τότε , Ολυμπιακός με τις ώρες μου, είχα τον Σπύρο να με βάζει σε τάξη (όπως έλεγε) και να μου θυμίζει ποιά είναι η θέση μας και που έπρεπε να είμαστε όταν έπαιζε ο Ολυμπιακός. Το Σάββατο, στις 7/2, δεν κοιμηθήκαμε όλο το βράδυ. Μαζευτήκαμε στο λιμάνι, με μιά μπύρα στο χέρι μέχρι το πρωί. Ξεχαστήκαμε με την κουβέντα, είχε φάει τότε μεγάλο κόλλημα με τον Γαλάκο. Όλο για αυτόν μιλούσε, ήταν τρελός και παλαβός για εκείνον. "Αύριο θα πάω, σίγουρα πράγματα! Να τον φιλήσω, να τον ακουμπήσω απλά, και μετά δεν θα πλυθώ μέχρι την άλλη Κυριακή...", έλεγε. "Δεν με χωράνε τα παπούτσια μου, όταν τον βλέπω, θέλω να τα βγάλω και να τρέξω προς το μέρος του. Είναι ο Θεός ο ίδιος!", μονολογούσε. "Μην βλαστημάς ρε Σπύρο", του έλεγα εγώ ο αφελής... Πήγαμε σπίτι με τα ποδιά θυμάμαι. Από τον Πειραιά μέχρι το Χαλάνδρι, με την κουβέντα δεν καταλάβαμε τον ποδαρόδρομο.

"Όλοι οι δρόμοι ντυμένοι στα κόκκινα, οδηγούσαν προς μια κατεύθυνση: στο Καραϊσκάκη"

Την άλλη μέρα, ο Σπύρος σήκωσε πυρετό. "Μας πήρε το αεράκι ρε Σπύρακλα", του είπα. Η κυρα Κατερίνα το θεώρησε απίθανο να σηκωθεί να πάει στον αγώνα. "Άστη να λέει, δεν χάνω τον αγώνα με την χανούμισσα εγώ, και πεθαμένος θα πάω!". Θεέ μου, τι κουβέντα... Ξεκινήσαμε από τις 11 να κατηφορίζουμε. Όλοι οι δρόμοι ντυμένοι στα κόκκινα, οδηγούσαν προς μια κατεύθυνση: στο Καραϊσκάκη. Σε όλη την διαδρομή ο Σπύρος ήταν χαμένος (όπως πάντα πριν από κάθε αγώνα), τραγούδαγε και μίλαγε μόνος του. "Φτάσαμε Μανωλιό, φτάσαμε! Κοίτα το, κοίτα το, είναι παράδεισος!". "Παράδεισος για εμάς και κόλαση για τους άλλους", του είπα και μας έπιασαν τα γέλια. Στις 12 ήμασταν ήδη μέσα, Θύρα 7 όπως πάντα.


"Τίποτα μα τίποτα δεν έδειχνε ότι τα γέλια θα μετατραπούν σε κραυγές πόνου"

Οι φωνές, τα τραγούδια, τα πανό, σε βάζανε αμέσως στο κλίμα. Τίποτα μα τίποτα δεν έδειχνε ότι τα γέλια θα μετατραπούν σε κραυγές πόνου και αγωνίας, και ο Χάρος θα σκέπαζε με την κατάμαυρη σκιά του το φαληρικό στάδιο... Όταν βγήκε η ομάδα, το γήπεδο άλλαξε μορφή. Τα συναισθήματα δεν μπορούσαν να περιγραφούν με λόγια, οι καρδιές μας χτυπούσαν δυνατά, όλων, όλων μας. Έβλεπε ο καθένας μας στο πρόσωπο του άλλου, σαν να κοιτούσαμε μέσα από γυαλί, την αγάπη του για την ομάδα. Για τους παίκτες, το γήπεδο, για όλα. Τα πάντα για τον Ολυμπιακό. Ο Σπύρος είχε ήδη εξαφανιστεί από δίπλα μου.

Μετά απο κάποια λεπτά, τον είδα πάνω στο κάγκελο να φωνάζει: "Γαλάκο είσαι ένας και μοναδικός!". Όλοι τραγουδούσαμε, όλοι ζούσαμε κάτι το απίθανο. Μα ο Χάρος, παραμόνευε... Τα λεπτά άρχισαν να κυλούν. Το τόπι χανότανε μέσα στα ποδιά των παιχταράδων μας. Ένα γήπεδο "στο πόδι", χωρίς σταματημό, ένα γήπεδο κόλαση. Μετά από το 3ο λεπτό του παιχνιδιού, με ένα τρομερό κατέβασμα που έκανε ο Γαλάκος, έβαλε το πρώτο του γκολ. Αυτό ήταν.

"Ο-ΛΥ-ΜΠΙ-Α-ΚΟΣ! Ο-ΛΥ-ΜΠΙ-Α-ΚΟΣ!"

Το γήπεδο πήρε φωτιά, και μαζί με αυτό και η καρδιά του Σπύρου, ο οποίος γκρεμοτσακίστηκε από το κάγκελο μέσα στα πανηγύρια.Το κεφάλι του άνοιξε, αλλά ποιός έδινε σημασία. Ούτε ο ίδιος. Μέσα στα αίματα φώναζε: "Ο-ΛΥ-ΜΠΙ-Α-ΚΟΣ! Ο-ΛΥ-ΜΠΙ-Α-ΚΟΣ!" "Ρε Σπύρακλα, πρόσεχε ρε. Θα σκοτωθείς ρε φίλε". "Υπάρχει πιο γλυκός θάνατος ρε??? Να σου πω εγώ: ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ"... Τέλος του ημίχρονου. "Έλα να κάτσεις λίγο κάτω ρε τρελέ". "Κακομοίρη μου, αν σε δει η κ. Κατερίνα έτσι, θα σου το κόψει το γήπεδο μια και καλή! Δεν πρέπει να δεί την κεφάλα σου σπασμένη, ρε". "Καλά ρε, θα δούμε μετά τι θα κάνουμε, όχου...". Το δεύτερο ημίχρονο άρχισε και ο Σπύρος έμεινε τελικά μαζί μου, δεν αισθανότανε και πολύ καλά. Όταν όμως ο Γαλάκος ξανακάρφωσε την μπάλα στα δίχτυα, ανέβηκε πάλι στα κάγκελα και χοροπήδαγε σαν το κατσίκι... "Οικονομόπουλε, να τον προσεχείς αυτόν, θα σου καρφώσει κι άλλα!", έλεγε στον τερματοφύλακα. Τα γκολ διαδέχονταν το ένα το άλλο. Η καρδιά μας είχε βγει από την θέση της και έκανε και αυτή τις βόλτες της μέσα στο γήπεδο.

"Το σκορ ήταν 4-0 και το γλέντι φούντωνε"

Ο Κουσουλάκης και ο Ορφανός είχαν ήδη βάλει από ένα γκολ. Το σκορ ήταν 4-0 και το γλέντι φούντωνε, γλέντι που έγινε ακόμα πιο ξέφρενο έπειτα από την τρελή κούρσα του Βαμβακούλα και το 5-0. Το όνειρο που ζούσαμε, ένα πραγματικό γεγονός πλέον, έφτασε στην αποκορύφωση του όταν ο Μάικ Γαλάκος στο 84' έκανε το 6-0. Δεν θέλαμε τίποτα άλλο εκείνη τη στιγμή, τίποτα άλλο δεν θα έφερνε την καρδιά μας σε τέτοιο παραλήρημα. Και έτσι ξαφνικά, όλα άρχισαν... "Πάμε ρε! Πάμεεεεεε!!!" "Που πάνε όλοι ρε Σπύρο, που να πάμε;" "Πάμε ρε σου λέω, πάμε να τους βρούμε ρεεεεε! Τα αγόρια μας, τους άρχοντες μας, πάμε που σου λέω!" "Κάτσε ρε Σπύρο, δεν τελείωσε, ένα λεπτό έχει ακόμα, κάτσε...". Που να ακούσει... "Γαλάκο, σου 'ρχομαι!", φώναζε. Άρχισε να τρέχει προς την έξοδο μαζί με τόσους άλλους.



"Σταματήστε, πέσαμε ρεεεεε!!!".

Τρέχαμε όλοι μαζί, με το μάτι να γυαλίζει απο χαρά και περηφάνια. Κοντά στο πρώτο σκαλί, πήγα να τον πιάσω. "Μην χαθούμε, ρε!", του φώναζα. Λίγο πριν το πρώτο σκαλί, ξαφνικά, τον είδα να χάνεται, να πέφτει. Να πέφτουν όλοι από πάνω του, ο ένας μετά τον άλλον, με φόρα, με ορμή. Παντού φωνές, κραυγές, σπαραχτικές κραυγές... "Ρεεεεεεεεεεεεεεε! Ρεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεεε!!!", φώναζα. "Σταματήστε, πέσαμε ρεεεεε!!!". Η φωνή μου, ένα τίποτα μέσα στον όχλο, όλοι τρέχανε όλο και πιό πολύ, χωρίς να ξέρουν οτι απο κάτω βρίσκεται κόσμος. "Ανοίξτε ρεεεεεεεε!!! Ανοίξτε καθάρματα τις πόρτες!!! Ανοίξτε γ... το στανιό μου...ΣΠΥΡΟΟΟΟΟΟ, που είσαι ρεεεεεε...Ανοίξτε μ...!!! Μηηηηηηη, μη τρέχετε, είμαστε κάτω ρεεεεεεε!!!"... Λόγια, οδύνης λόγια, χαραγμένα σαν από κοφτερή λεπίδα πάνω στην καρδιά μου. Είχαν πέσει από πάνω μου παιδιά και απο κάτω μου άλλα να φωνάζουν σπαρακτικά. Μετά από κάποια ώρα, κατάφερα να σηκωθώ ενώ ακόμα παλικάρια, το ένα μετά το άλλο, έπεφταν κάτω στις σκάλες.

"Του έβγαλα το κεφάλι μέσα από το κάγκελο."

Βλέπω, μέσα στον χαλασμό, τον Σπύρο σφηνωμένο στην γωνία της πόρτας. Ένα κουβάρι να φωνάζει: "Ααααααααααααα το κεφάλι μου, το κεφαλάκι μουυυυυυ...". Πήγα κοντά του. Του έβγαλα το κεφάλι μέσα από το κάγκελο. Ήταν σαν ένα ξένο σώμα πάνω του, δεν το αισθανόταν. Βρήκαμε ένα άνοιγμα, μια τρύπα που προσπάθησαν να ανοίξουν στην πόρτα. Βγήκαμε έξω. Έσυρα σαν τσουβάλι τον Σπύρο στον περίβολο της θύρας, και τον πήρα στην αγκαλιά μου. Δεν ένιωθε τίποτα πάνω του. Του στερέωσα το κεφάλι στο τοίχο. Έβαλα τα κλάματα.. Δεν θα μπορούσε να τον αναγνωρίσει ούτε η μάνα του έτσι όπως ήταν... "Σπύρο...Μίλα ρε φίλε. ΜΙΛΑΑΑΑ!!!" "Πονάω...Το κεφάλι μου... Πονάω... Τι γίνεται;...Tι έγινε;...Πονάω Μανωλιό. Πονάωωωωωω..." "Σώπα, σώπα. Έρχονται ρε, έρχονται. Θα σε φτιάξουν ρε, μη μιλάς...Σώπα..." "Γιατί φωνάζουν; Τι γίνεται ρε Mανωλιό. Τι γίνεται, τι μας κάνανε". "Τίποτα, σταμάτα αγόρι μου, έρχονται".



"Kραυγές που σου έκαιγαν την ψυχή"

Τον αφήνω, πάω προς την είσοδο να βοηθήσω. Περνάω το χέρι μου μέσα από την τρύπα, 10 άτομα το αρπάζουν. Προσπαθούσαν να γλιτώσουν, να βγούν. Δεν μπορούσα να πιάσω κανέναν. Έπιανα ένα χέρι, αλλά ήταν αδύνατον να ξεχωρίσω το υπόλοιπο σώμα. Μια μάζα όλα, χέρια, πόδια, μυαλά, όλα ένα... Έξω από την είσοδο, κόσμος να τρέχει να βοηθήσει, πανικός, κραυγές, κραυγές που σου έκαιγαν την ψυχή. Όλα μία κόλαση... Τα πρώτα ασθενοφόρα έφτασαν. Έτρεξα στον Σπύρο. "Σπύρακλα, έλα φτάσανε, έλα πάμε στον γιατρό, πάμε! Ακούς; Θα σε πάρω αγκαλιά να σε πάω μέχρι εκεί, ακούς; Κάνε υπομονή, ήρθαν...". Δεν μιλούσε. Τα μάτια του τρεμόπαιζαν κλειστά, δεν μίλαγε, δεν κουνιόταν.

"Όχι ρε! Όχι... Σπύρο, κάνε κουράγιο"

Τα έχασα... "Όχι ρε! Όχι...Σπύρο, κάνε κουράγιο, ήρθανε ρε. Έλα, και θα σου φέρω τον Γαλάκο να σε δει, ακούς;...Ακούς Σπύρο μου;...Έλα πάμε, πάμε αγόρι μου, πάμε...". Τον παίρνω στην αγκαλιά μου. Το κεφάλι του κρεμότανε κάτω. Τον πάω στο πρώτο ασθενοφόρο που είδα μπροστά μου, είχαν μέσα αλλά δυό παιδιά. "Πάρτε τον, πάρτε τον σας παρακαλώ. Δεν μιλάει, δεν σαλεύει, πάρτε τον!" "Στο δίπλα, είναι άδειο. Στο δίπλα...", μου λέει ο νοσοκόμος. Πάω δίπλα, τον παίρνει ένας γιατρός, τον βάζουν στο φορείο, του περνάνε ορούς και την μάσκα οξυγόνου και στο τέλος του φοράνε ένα κολάρο στο λαιμό.

"Γιατρέ τι...Τι γίνεται, πες μου...Πες, ζει;"

Μπαίνουμε μέσα και κατευθυνόμαστε προς το Τζάνειο. Στη διαδρομή, ο νοσοκόμος του μέτραγε την πίεση και του έκανε συνέχεια ενέσεις. "Γιατρέ τι...Τι γίνεται, πες μου... Πες, ζει; Θα γίνει καλά; Πες μου, σε παρακαλώ, είμαι φίλος του, πες μου!" "Πρέπει να έχει σπάσει τον λαιμό του, δύσκολα... Θα δούμε...". "Όχι ..Όχι ρε Σπύρο, μην μου το κανείς αυτό, όχι... Έλα, ξύπνα! Ξύπνα!!!" Με έπιασε πανικός. Έπεσα πάνω του και άρχισα να τον κουνάω πέρα δώθε. Του έβγαλα τον ορό απο το χέρι κατα λάθος. Δεν καταλάβαινα τι μου γινόταν. Κρύωνα, ίδρωνα, είχα πάθει σοκ. Ο γιατρός με τράβηξε μακριά, έβαλε τον ορό στον Σπύρο, και μου είπε ότι δεν του κάνω καλό με αυτό τον τρόπο.

"Άρχισα να κλαίω"

Με ρώτησε, αν ήθελα να μου κάνει μια ηρεμιστική ένεση. "Όχι δεν θέλω τίποτα, καλά είμαι", του είπα. Φτάσαμε στο νοσοκομείο. Ήδη ο πανικός είχε μεταφερθεί εκεί. Βγήκαμε, πήραν τρέχοντας στην εντατική τον Σπύρο. Εγώ πήγα στα ιατρεία να μου περάσουν μια γάζα στο κεφάλι, το είχα σκίσει. Μετά, βγήκα και περίμενα τα νέα για τον φίλο μου. Άρχισα να κλαίω, μόλις συνειδητοποιούσα τι είχε γίνει. Ζήτησα από τους γιατρούς να πάρω τηλέφωνο την οικογένεια του Σπύρου. Πήρα τηλέφωνο σπίτι του... "Μαρία, δώσε μου την μαμά σου...Κυρία Κατερίνα...". Δεν πρόλαβα να τελειώσω την φράση μου... "Μανωλιό, πες μου ότι είσαστε καλά! Βλέπουμε τηλεόραση, μάθαμε τι έγινε, πες μου μόνο αυτό... Γιατί κλαίς αγόρι μου; Μην κλαις, πέρασε τώρα... Δώσε μου τον Σπύρο να ησυχάσω, δώσε μου να του μιλήσω στο τηλέφωνο..." "κ. Κατερίνα, ελατέ από δω... Δεν είναι καλά ο Σπύρος". Η γυναίκα έπεσε, λιποθύμησε στο λεπτό. Επικράτησε πανικός.



"Γιατί Θεέ μου..."

Ο θείος του πήρε το τηλέφωνο σαν πιο ψύχραιμος (ο πατέρας του είχε πεθάνει), ένας δεύτερος πατέρας για αυτόν. Του εξήγησα τι είχε συμβεί... Σε 15 λεπτά φτάσανε. Το χάος έξω από το νοσοκομείο επιβάρυνε την κατάσταση της κυρίας Κατερίνας, η οποία έχασε πάλι τις αισθήσεις της. Την πήγαν οι γιατροί να ξαπλώσει. Ο θειος του Σπύρου έκλαιγε ασταμάτητα. Πήγε να τον δει. Όταν βγήκε δεν μας μίλησε. Κατευθύνθηκε προς την έξοδο, πήρε φόρα, και κοπάνισε την γροθιά του στον τοίχο... "Γιατί Θεέ μου...", φώναξε, "ΓΙΑΤΙ; Γιατί το παλικάρι μου ρε..." Η μικρή του αδερφή έτρεξε προς το μέρος του, του έπιασε το πόδι και άρχισε να κλαίει. Αυτή την εικόνα την έβλεπες παντού, σε κάθε γωνία μέσα στο νοσοκομείο. Στο νεκροθάλαμο, μαζεύονταν συνέχεια συγγενείς, προσπαθούσαν να αναγνωρίσουν τους δικούς τους ανθρώπους.

"Δεν υπάρχει πιο τρομακτικό πράγμα απο το να είσαι με την αμφιβολία"

Συνεχείς λιποθυμιές. Οι γιατροί τρέχανε να δώσουν τις πρώτες βοήθειες. Εγώ, η μητέρα του, ο θείος του και οι αδερφές του, καθόμασταν και περιμέναμε με αγωνία να έρθει κάποιος να μας πει κάτι, το παραμικρό. Νοσοκόμες και γιατροί, πήγαιναν μέσα έξω συνεχώς. Δεν τις κοιτούσα ποτέ, δεν ήθελα να έρθουν προς το μέρος μας. Το ένα παιδί μετά το άλλο έφευγε από την ζωή. Όλοι μπαίνανε στον ψυχρό θάλαμο με μια ελπίδα, να μην είναι ο δικός τους άνθρωπος ένα απο τα σκορπισμένα πτώματα, που βρίσκονταν κάτω στο δάπεδο του νεκροτομείου. Τα περισσότερα θύματα δεν είχαν ταυτότητα πάνω τους, οπότε έπρεπε να γίνει αναγνώριση από τους συγγενείς. Δεν υπάρχει πιο τρομακτικό πράγμα, απο το να είσαι με την αμφιβολία, να περιμένεις την σειρά σου να μπείς σε εκείνο το δωμάτιο, μη ξέροντας αν θα βγείς με το παιδί σου νεκρό στα χέρια σου ή όχι. Η πιο συγκλονιστική αναγνώριση ήταν του πιο μικρού παιδιού, του Παναγιωτάκη Τουμανίδη.

"Σήκω αγόρι μου να φύγουμε..."

Οι θείοι του, όταν τον αναγνώρισαν, άρχισαν με λιγμούς να του φωνάζουν: "Αυτό... Αυτό είναι το παλικάρι μας. Σήκω Παναγιώτη μου... Σήκω αγόρι μου να φύγουμε, σήκω λεβέντη μουυυυ". Ήταν απίστευτο όλο αυτό που βλέπαμε και ακούγαμε, και επιβάρυνε ακόμα πιο πολύ την κατάσταση μας, την ίδια στιγμή που περιμέναμε νέα από τους δικούς μας ανθρώπους. Μανάδες πέφτανε στο πάτωμα, πατεράδες ξεσπούσαν με γροθιές στους τοίχους από την οδύνη. Ξαφνικά, είδα έναν γιατρό να κατευθύνεται προς εμάς. Δεν το ήθελα, αλλά η ώρα είχε φτάσει... Πλησίασε προς το μέρος μας. Το ύφος του, παγερό αλλά, ταυτόχρονα, γεμάτο θλίψη. Η μητέρα του κατάλαβε... Άρχισε να κλαίει και να φωνάζει το όνομα του παιδιού της, του Σπυράκου. "Σπύρο μουουου... Αγόρι μου... Όμορφε μου...".

Ετών 18 Ημερομηνία θανάτου: 8/2/81

Όλοι πέσανε πάνω της να την κρατήσουν. Ο γιατρός γύρισε σε εμένα, τα μάτια μου τρέχανε, δεν έβγαλα μιλιά. Μίλησε αυτός. "Λυπάμαι, το χάσαμε το παλικάρι, λυπάμαι ειλικρινά", είπε. Έπεσα, κάθισα στο πάτωμα. "Όχι ρε Σπύρο, όχι ρε φίλε... ΦΙΛΕ ΜΟΥ... ΚΑΛΕ ΜΟΥ ΦΙΛΕ... ΟΧΙ". Ήταν το τέλος μιας ζωής, μόλις 18 χρόνων. Μια ζωής, που μου χάρισε πολλά, και μου πήρε άλλα τόσα. Ήταν ο φίλος μου, ο αδερφός μου, ένα κομμάτι από την ζωή μου, από την ψυχή μου. Ο άνθρωπος μου, ο ΣΠΥΡΑΚΛΑΣ... Λεωνιδάκης Σπύρος, Ετών 18 Ημερομηνία θανάτου: 8/2/81 Ώρα θανάτου: 20:30 Τώρα, 28 χρόνια μετά, μεγάλος πια και εγώ, παντρεμένος με 2 παιδιά, τον Σπύρο και την Νεφέλη.

Ήρθε ο "μοναδικός του", ο Μάικ Γαλάκος.

Δεν ξεχνάω ποτέ τον φίλο μου τον Σπύρο, που χάθηκε άδικα, που έφυγε από την ζωή χαρούμενος για την ομάδα του, με το χαμόγελο στα χείλη και το όνομα του Γαλάκου μέσα στην ψυχή του. Πέθανε πάνω στο καθήκον, πέθανε για την μεγάλη του αγάπη, τον Ολυμπιακό. Πέθανε όμως και εξαιτίας της απροσεξίας και της ανευθυνότητας κάποιων. Η οργή μετά απο τόσα χρόνια έχει εξασθενήσει και την έχει διαδεχθεί η λύπη και η θύμηση αυτών των παιδιών. Στην κηδεία του Σπύρου, ήρθε ο "μοναδικός του", ο Μάικ Γαλάκος. Ο παίκτης που τον έκανε να τρέξει στα "σκαλιά του θανάτου" για να τον συναντήσει.



"Θα σε θυμόμαστε πάντα παλικάρι μου... Γαλάκος".

Ένα τηλέφωνο στον Ολυμπιακό αρκούσε. Σημαίες, φανέλες, κασκόλ παντού. Τον συνόδευσε και μια φανέλα ακουμπισμένη στην κοιλιά του, με την υπογραφή του Μάικ: "Θα σε θυμόμαστε πάντα παλικάρι μου...Γαλάκος". Όταν ύστερα απο μήνες κόπασε ο θόρυβος απ' όλη την ιστορία, η οικογένεια του Σπύρου είχε ένα αναπάντεχο τηλεφώνημα: Ήταν ο κύριος Νταϊφάς. Ήθελε να εκφράσει προσωπικά την λύπη του για τον θάνατο του Σπύρου. Δεν ήθελε, είπε, να πάρει πιο πριν, γιατί οι οικογένειες των παιδιών χρειαζόντουσαν ηρεμία. Όλοι οι παίκτες τότε είχαν πάθει σοκ απ' όλα αυτά τα γεγονότα. Επισκέπτονταν τα τραυματισμένα παιδιά και τις οικογένειες των θυμάτων με δάκρυα στα μάτια.

Αρκετοί απο αυτούς έδωσαν απο την τσέπη τους αρκετά χρήματα στις οικογένειες. Είναι χαρακτηριστικό οτι 2 από τα 21 θύματα ήταν προσωπικοί φίλοι του Νίκου Αναστόπουλου, ο οποίος είχε προμηθεύσει ο ίδιος τα παιδιά με τα εισιτήρια της "μαύρης θύρας". Ήταν ο Μιχάλης Μάρκου με την αρραβωνιαστικιά του, Ζωγραφιά Χαϊρατίδου. Θυμάμαι το Μάικ Γαλάκο, ο οποίος έλεγε ότι μία ώρα μετά το τραγικό γεγονός, καθότανε στο γήπεδο και κοιτούσε την Θύρα 7, μη μπορώντας να συγκρατήσει τα δάκρυα του.

"Ο μικρός μου υιός, πήρε το όνομά του."

Έλεγε οτι είναι απίστευτο να βάλει ο νους του πως τα παιδιά που ήταν εκεί, που τραγουδούσαν το όνομα του Θρύλου, που γιόρταζαν τον θρίαμβο του Ολυμπιακού, αυτά τα ίδια παιδιά ποδοπατήθηκαν απο την χαρά τους για τη μεγάλη νίκη, την ίδια στιγμή που οι παίκτες πανηγυρίζαν στα αποδυτήρια το αποτέλεσμα... Απο τότε ξαναπήγα στο γήπεδο, όχι αρκετές φορές όμως. Θυμάμαι πως, όταν περνούσα έξω από το Καραϊσκάκη, ο πόνος γινόταν αβάσταχτος. Προσπαθώ ακόμα και τώρα να λέω στα παιδιά μου, για εκείνη την μοιραία μέρα. Τους έχω πεί τα πάντα για τον ΣΠΥΡΑΚΛΑ, ο μικρός μου υιός πήρε το όνομά του.

"Δεν τιμωρήθηκαν ποτέ"

Η ζωή μου όλη περιστρέφεται γύρω απο αυτό το γεγονός, θέλοντας και μη. Υπάρχουν πολλοί που κατηγορούν τον Ολυμπιακό και τον φανατισμό που είχαν αυτά τα παιδία για την ομάδα. Δεν είναι έτσι όμως. Ο Ολυμπιακός αυτός είναι, των μεγάλων συγκινήσεων. Δεν φταίει σε τίποτα, ούτε αυτός, ούτε η αγάπη, ούτε ο φανατισμός, ούτε τίποτα τέτοιο. Μόνο η εγκληματική αβλεψία μερικών, οι οποίοι δεν τιμωρήθηκαν ποτέ, μα ποτέ. Αν δεν είχαν ανοίξει την Θύρα 8, τα θύματα θα ήταν πολύ περισσότερα.

"Το δικαστήριο να τους αθώωσε όλους, αλλά οι τύψεις θα τους ακολουθούν"

Η Θύρα 7, ήταν η μοναδική θύρα του σταδίου, που δεν οδηγούσε κατευθείαν στις κερκίδες. Στο τέλος της σκάλας, υπήρχε μια στοά σκοτεινή περίπου 50 μέτρων, που έφτανε μέχρι την εξέδρα. Όταν έβγαινες απο το γήπεδο, δεν μπορούσες να δεις, αν υπήρχε κόσμος στην σκάλα ή αν η πόρτα είναι ανοιχτή. Ακόμα και τώρα, δικαιολογώ απόλυτα τα παιδία που πήγαν ώρες μετά για να βρούν τους υπευθύνους για όλη την τραγωδία. Δεν είχε όμως κανένα νόημα, πλέον. Μπορεί το δικαστήριο να τους αθώωσε όλους, αλλά οι τύψεις θα τους ακολουθούν μέχρι να πεθάνουν... Κάθε χρόνο, τέτοια μέρα, δίνω το παρών, μαζί με όλη την οικογένεια μου στο μνημόσυνο για τα 20 παιδιά και τον έναν αδερφό μου, που χάθηκε έτσι ξαφνικά. Δεν ξεχνώ, πάντα τιμώ.



"Όταν πήγα για πρώτη φορά στο νέο Καραϊσκάκη, τα πόδια μου κόπηκαν."

Όταν πήγα για πρώτη φορά στο νέο Καραϊσκάκη, τα πόδια μου κόπηκαν. Η θυσία αυτών των παιδιών, είχε επιτέλους αντίκρισμα. Πήγα μαζί με τις αδερφές και τον θείο του Σπύρου και βρεθήκαμε πάλι στο μέρος που άφησε την τελευταία του πνοή, μιά πνοή την οποία αφιέρωσε στην αγαπημένη του ομάδα, στο ιδανικό της ζωής του: Στον Ολυμπιακό του, στον Ολυμπιακό μας. Ήταν αβάσταχτος ο πόνος, και τα δάκρυα ασταμάτητα. Η φράση "Αδέρφια, ζείτε, εσείς μας οδηγείτε", τρύπησε την καρδιά μας. Μας έλειπε, μας έλειπε πολύ... Πολλά έχουν αλλάξει από τότε. Στην κερκίδα του Τορίνο, το 1999 αν δεν κάνω λάθος, δημιουργήθηκε ένα σύνθημα: "Θεέ μου κάνε μου ένα χατίρι, να βγει αλήθεια ένα όνειρο τρελό, μαζί με εμάς να δούνε και οι νεκροί μας, τον Θρύλο μας στον τελικό".

"Υπάρχουν πράγματα που έχουν κάνει και δεν τα έχει μάθει κανείς"

Τρελάθηκα, όταν το άκουσα. Δείχνει πως ο Ολυμπιακός λαός, γενιά με τη γενιά, δεν ξεχνάει ούτε στιγμή αυτά τα παιδιά. Αν γυρίσω 24 χρόνια πριν, θυμάμαι οτι όλος ο αθλητικός κόσμος (ανεξάρτητα από ομάδα και χρώμα) είχε συγκλονισθεί. Ο Παύλος Γιαννακόπουλος, προσέφερε αρκετό αίμα στο νοσοκομείο, ανάμεσα σε πολλούς άλλους, μαζί και όλη η ομάδα του Ολυμπιακού. Απο τους πρώτους ήταν ο Κυράστας και ο Καραβίτης. Η κυρία Λόλα Νταϊφά ήταν, είναι, και θα είναι πάντα κοντά στις οικογένειες των θυμάτων, όπως επίσης και οι Σωκράτης και Πέτρος Κόκκαλης (υπάρχουν πράγματα που έχουν κάνει και δεν τα έχει μάθει κανείς).

"Αν η πόρτα ήταν κλειστή ή ανοικτή μόνο εμείς ξέρουμε"

Αυτή είναι η πιο ουσιαστική βοήθεια και η πιό αληθινή. Τότε τα χρήματα και οι 350 χιλιάδες που έδινε στις οικογένειες η κυβέρνηση, ήταν ένα τίποτα. Τι να κάνουν τα λεφτά σε μία μάνα μπροστά την απώλεια του παιδιού της;;; Δυστυχώς, κανένας δεν μπήκε στον κόπο να ψάξει υπεύθυνα τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτή την τραγωδία. Η ανάκριση δεν είπε ποτέ, επίσημα, αν η πόρτα ήταν κλειστή ή ανοικτή, μόνο εμείς που ποδοπατηθήκαμε, χάσαμε τις αισθήσεις μας για αρκετή ώρα, την αναπνοή μας την ίδια, ξέρουμε την αλήθεια και είναι ντροπή μπροστά σε μια τέτοια τραγωδία, να την κρύβουμε.

Οργή και θυμός

Θύμωσα, και η οργή μου ξεπερνάει τα όρια, όταν (ακόμα και τώρα), διαβάζω σε διάφορα βιβλία ότι η πόρτα ήταν ανοικτή. Σήμερα, αυτά που βλέπουμε και ακούμε εις βάρος των θυμάτων της Θύρας 7, αυτή η ιεροσυλία που διαπράττεται απο κάποιους υπάνθρωπους, είναι απαράδεκτη. Ξέρω, ότι κάθε ένας που βρίζει τους νεκρούς της Θύρας 7, θα το βρει μπροστά του, αν δεν το έχει ήδη βρει. Όσο σκληρό και αν ακούγεται, είναι αυτό που αισθάνομαι. Καλά όλα, καλές οι ομάδες, οι οπαδοί, αλλά το σημαντικότερο είναι να μη γίνονται τέτοια πράγματα και ο καθένας να γυρίζει σπίτι του αρτιμελής. Να πηγαίνει, αλλά να γυρίζει κιόλας.

"Θρύλε, θυμήσου, πρωταθλητή σε θέλουνε ακόμα και οι νεκροί σου"

Το σύνθημα "Θρύλε, θυμήσου, πρωταθλητή σε θέλουνε ακόμα και οι νεκροί σου", μας ταρακουνάει όλους. Όταν μια διοργάνωση κατακτείται, είναι παράδοση το τρόπαιο να σηκώνεται ψηλά... Από την 8η Φεβρουαριίου του 1981 και έπειτα όμως, οι παίκτες του Ολυμπιακού, το σηκώνουν τόσο ψηλά, ώστε να μπορέσουν και τα αδέλφια μας που είναι εκεί, να το ακουμπήσουν... Αφιερωμένο στη μνήμη του φίλου και αδελφού μου ΣΠΥΡΟΥ και των υπόλοιπων αδικοχαμένων πρωταθλητών αγάπης και αφοσίωσης στον Ολυμπιακό".

Οι πεσόντες στην Θύρα 7

Παναγιώτης Τουμανίδης (14 ετών)
Κώστας Σκλαβούνης (16 ετών)
Ηλίας Παναγούλης (17 ετών)
Γεράσιμος Αμίτσης (18 ετών)
Γιάννης Κανελλόπουλος (18 ετών)
Σπύρος Λεωνιδάκης (18 ετών)
Γιάννης Σπηλιόπουλος (19 ετών)
Νίκος Φίλος (19 ετών)
Γιάννης Διαλυνάς (20 ετών)
Βασίλης Μαχας (20 ετών)
Ευστράτιος Πούπος (20 ετών)
Μιχάλης Κωστόπουλος (21 ετών)
Ζωγραφούλα Χαϊρατίδου (23 ετών)
Σπύρος Ανδριώτης (24 ετών)
Κώστας Καρανικόλας (26 ετών)
Μιχάλης Μάρκου (27 ετών)
Κώστας Μπίλας (28 ετών)
Αναστάσιος Πιτσόλης (30 ετών)
Αντώνης Κουρουπάκης (34 ετών)
Χρήστος Χατζηγεωργίου (34 ετών)
Δημήτριος Αδαμόπουλος (40 ετών)